Op het meisjespensionaat

De gang van zaken rond straf en beloning zoals we die hier beschrijven, speelt zich af in de bloeiperiode van het "Rijke Roomse Leven" en in de nadagen ervan (1925-1965).

De meisjes die naar zo'n school gingen behoorden meestal tot de "betere standen". Er bestond in die kringen behoefte aan "eliteonderwijs" . Frans spreken en schrijven was op dit soort pensionaten een van de belangrijkste symbolen van "status".

Deze verplichting gold niet alleen in de lessen maar ook in de omgang van leerlingen met elkaar. Zeker in België was in die tijd Frans spreken een voorwaarde om hoger op de maatschappelijke ladder te klimmen: Vlaams was voor het gewone volk ...

De invloed van het Frans is altijd merkbaar gebleven: denk maar aan woorden als "chambrette" en "cour".

Nederlands spreken werd in het begin van de 20e eeuw in Vlaanderen en Nederland afgestraft met het dragen van een "signe". Dit was een doosje waarop stond: "Parlez Francais" en waarin een briefje zat, waarop je naam kwam te staan als je werd betrapt op het spreken van Nederlands. De bestrafte moest het doosje net zo lang bij zich dragen totdat ze een medeleerling wist te betrappen op hetzelfde vergrijp, waarna ze het aan haar kon doorgeven.

"Zo leerden ze je je vriendinnen te verraden!" zegt een van de leerlingen uit die tijd verontwaardigd. "Ze leerden je Nederlands met iemand te spreken om antwoorden in het Nederlands uit te lokken en zo je signe kwijt te raken. En je vriendinnen werden ermee gestraft".